۲۲۸- طبقه بندی مواد اعتیاد آور (۱)

طبقه بندی مواد اعتیاد آور
مواد مخدر را به اقسام متعددی می توان طبقه بندی کرد. مثلا اگر آنها را به طبیعی، نیمه مصنوعی و مصنوعی گروه بندی کنیم، یا از نظر تاریخ کشت یا آشنایی بشر با آنها، کشف و ساخت دسته بندی کنیم، یا در دو گروه، یعنی گروه مواد مخدری که مصرف پزشکی دارد. یا گروه مواد مخدری که مصرف پزشکی ندارد، دسته بندی شوند، همه درست بوده، ولی در عین حال هیچیک طبقه بندی یا تعریفی جامع و مانع نمی باشند. اگر چه متخصصیــن، طبقه بندی هایی از جنبه های علمی و تجربی ارائه داده اند ولی بهترین نوع گروه بندی از طرف سازمان بهداشت جهانی به عمل آمده که طبقه بندی مواد از جهت تاثیر آنها بر انسان است . این طبقه بندی به صورت زیر می باشد:
□  توهم زاها (Hallucinations)
□  کانابیس یا شیره گیاه شاهدانه (CANNABIS)
□  مواد مخدر
□  سستی زاها (مسکنها – خواب آورها)
□  آرام بخش ها
□  چسب و مواد فرار (مواد استنشاقی)
□  محرک ها
□  الکل ، توتون و قهوه = (Neglected Invisible Drugs)
انواع مواداعتیاد آور
□  تریاک (Opium)
□  مورفین (Morphine)
□  هروئین ( Heroin)
□  متادون (Methadone)
□  ماری جوانا
□  حشیش
□  کوکایین وکراک
□  توتون و دخانیات (نیکوتین Nicotine)
□  قهوه (کافئین)
□  ال.اس.دی (LSD)
□  4- برومو 5,2 دی متوکسی فنتیلامین
□  اکستاسی (MDMA)
□  داروهای تجویزی (Prescription Drugs)
□  الکل (Alcohol)

منیع: سایت مبارزه با مواد مخدر

(کریستال)
کریستال دى متامفتامین هیدروکلرید یا به زبان عامیانه کریستال یک ماده قدرتمند، اعتیادآور، مخدر محرک و به شکل ترکیبى و مصنوعى است.
کریستال به شکل بزرگ و شفاف و مانند کریستال هاى واقعى و به رنگ هاى صورتى، آبى و سبز یافت مى شود.
این ماده همچنین در خیابان به اسامى «مت»، «تینا» و در بعضى مواقع «آیس» و «شیشه» شناخته شده است.

• چه افرادى از این ماده استفاده مى کنند
افرادى که در کارنامه خود به دنبال تنوع هستند رو به این ماده مى آورند. کریستال اغلب به صورت تفریحى در مهمانى ها و براى بالابردن و وسعت دادن به لذات جنسى و در بعضى موارد براى بیدار ماندن مصرف مى شود.

• چطور استفاده مى شود
مانند دیگر انواع متامفتامین ها، کریستال معمولاً به شکل هاى سیگارت، بلعیدنى، مایع خوراکى یا تزریقى و در موارد نادر حتى به صورت شیاف مقعدى استعمال مى شود. کریستال به شکل سیگارت یا تزریقى با شروع و حمله سریع تر بدن آثار تخریب کننده ترى دارد ولى متاسفانه استفاده از نوع سیگار و تنفسى شایع تر است تا جایى که در انگلستان فروش و عرضه پیپ هایى که براى استعمال کریستال مورد استفاده قرار مى گیرد ممنوع اعلام شد.

• تاثیر کریستال
اثر کریستال هم مانند هر نوع ماده دیگرى در اشخاص مختلف متفاوت و وابسته به عواملى چون سایز، وزن، سلامت فرد، مقدار مصرف، روش استفاده، سابقه مصرف و اینکه آیا با ماده دیگرى استفاده مى شود دارد.همچنین عوامل محیطى تاثیر این ماده را در فرد تحت الشعاع قرار مى دهد.اینکه فرد به تنهایى یا در جمع و در مهمانى مواد مصرف کرده باشد مى تواند در این تجربه تاثیر بگذارد.
کریستال یا شیشه محرک بسیار قوى است که فعالیت هاى مرکزى سیستم عصبى را سرعت مى دهد. اگرچه گزارش کمى از مرگ و میر ناشى از استعمال مستقیم کریستال شده است ولى باید این نکته را مورد توجه قرار داد که این ماده بسیار اعتیادآور و نسبت به دیگر آمفتامین هاى دیگر از نظر اجتماعى، عاطفى، روانى و حتى تحرکى آسیب بیشترى به فرد وارد مى کند.
در بیمارانى که کریستال را به عنوان آمفتامین براى تحمل درد استفاده مى کنند علایم مشابهى با بیماران روانى پارانوئیدى و جنون جوانى مشاهده مى شود.
گاهى اوقات افرادى که به استعمال ماده تن در داده اند کریستال را به عنوان آمفتامین (مسکن) مصرف مى کنند. اگر فردى یک بار کریستال را به عنوان مسکن روانى تجربه کند به تجربه مجدد آن علاقه مند مى شود و کم کم به سوى این ماده کشانده مى شود.
استفاده دوز بالاى کریستال مى تواند موجب آسیب مهلک در رگ هاى مغزى و در نهایت مرگ شود دیگر تاثیرات فیزیکى معمول ناشى از استعمال کریستال شامل: خشکى دهان، افزایش سرعت تنفس، سردردهاى طاقت فرسا، حالت تهوع، تعرق بیش از اندازه بدن، سرگیجه، بالارفتن فشارخون، بالارفتن حرارت بدن ، تپش قلب، خشکى، سوزش و ترک لب ها، بزرگ شدن مردمک چشم، سیاهى رفتن چشم، لرزش دست ها و انگشتان مى شود. استعمال کریستال روى رفتار شخص نیز تاثیر مى گذارد: افزایش حرکت هاى فیزیکى، نوعى حالت سرخوشى ، ناآرامى، اضطراب و دلواپسى، پرخاشگرى، خشونت و رفتار خصمانه، بیخوابى شدید، حمله هاى ناگهانى هراس و اضطراب پارانویا (جنون سوءظن) همراه با توهم، نشاط و دلخوشى بیش از حد، پرچانگى، تکرار حرف ها و کارهاى ساده، تغییر ناگهانى در رفتار و گفتار و اختلال در درک،اختلال و بى نظمى در وظایف کلیه و ریه، بى اشتهایى و در نتیجه سوء تغذیه و کم وزنى مفرط ،عوارض قلبى. (حمله قلبى و نارسایى قلب به دلیل استعمال زیاد)

• آمفتامین ها و دیگر داروهاى غیر قانونى
مشکلات و تاثیرات ناشى از استعمال ترکیب داروها قابل پیش بینى نیست. بعضى اوقات داروهاى کندساز (آن دسته که فعالیت هاى بدنى را از طریق تاثیر بر روى سیستم عصبى مرکزى کاهش مى دهد) همانند الکل بنزودیازپین ها به منظور خنثى کردن تاثیرات تحریک کننده کریستال مورد استفاده قرار مى گیرد. به هر حال استفاده از چند نوع داروى براى این منظور ممکن است منجر به استفاده مرتب و وابستگى به انواع داروها شود.

• کریستال و روابط جنسى
استفاده از کریستال مى تواند نیاز و فعالیت جنسى فرد را به طور غیرعادى افزایش دهد. این به همراه دیگر تاثیرات استعمال این ماده ممکن است فرد را به قدرى بى توجه و از خود بیخود کند که فرد استفاده از وسایل حفاظتى پیشگیرى را فراموش کند و همچنین شخص را وادار به افراط در فعالیت هاى جنسى مى کند که قطعاً آسیب هاى غیرقابل جبرانى را به همراه دارد و امکان ابتلا به ویروس و دیگر بیمارى هاى مقاربتى را افزایش مى دهد.

• کریستال و بیمارى هاى عفونى
بعضى از داروهاى ضد ایدز مى توانند مانع عکس العمل بدن در تجزیه کریستال شود و این موجب مى شود تا سطح پایدارى کریستال در سیستم گردش خون طولانى تر و بیشتر شود. استعمال کریستال با استفاده از پیپ یا به شکل سیگارت موجب سوزاندن و بریدن لب ها مى شود که احتمال سرایت انواع ویروس ها از جمله هپاتیت C را افزایش مى دهد. فضاى استعمال کریستال تزریقى نیز در احتمال آلودگى به هپاتیت C و ایدز موثر است به خصوص اگر سوزن، سرنگ و دیگر تجهیزات تزریقى (قاشق، صافى، شریان بند) مشترکاً استفاده شود. اگر مبتلایان به ایدز از کریستال به طور گسترده و در مدت زمان طولانى استفاده کنند تعداد ویروس ها در بدن آنها افزوده خواهد شد.

• وابستگى
خیلى از کسانى که کریستال مصرف مى کنند این ماده را وابسته کننده توصیف مى کنند. مصرف کنندگان این ماده در ابتدا تشویق مى شوند کمى از این ماده را همراه داشته باشند تا در مواقع ناگهانى به دادشان برسد. با توجه به ماهیت وابسته کننده این ماده فرد از لحاظ روانى و فیزیکى به آسانى به آن وابسته مى شود. شخصى که از نظر روانى به کریستال وابسته شود بیش از هر چیزى در زندگى طالب آن مى شود. وقتى که بدن فرد با مخدرها سازگارى پیدا مى کند وابستگى فیزیکى اتفاق مى افتد و در این وضعیت فرد تدریجاً به عملکرد مواد مخدر در سیستم بدن عادت مى کند. بالارفتن سریع قدرت تحمل و وابستگى نسبت به کریستال و مصرف دوز بالاى این ماده براى رسیدن به تاثیر مطلوب از دلایل معمول مصرف عنوان شده است. حالت و حس آرامش و خلسه بى نهایتى که به دنبال مصرف متامفتامین ها در فرد ظهور پیدا مى کند اغلب موجب بروز میل بیش از حدى براى استفاده بیشتر از این ماده در شخص مى شود.

• درمان
گزارش شده است که مردم کمتر طالب کمک هاى حرفه اى و تخصصى براى مشکلات ناشى از استعمال کریستال و متامفتامین ها نسبت به دیگر داروهاى غیر قانونى هستند. تحقیقات در زمینه پیدا کردن روش هاى درمانى مناسب براى کریستال و دیگر متامفتامین ها در کشورهاى مختلف دنیا ادامه دارد. درمان ها شامل روش هاى ویژه براى برخورد با مصرف کنندگان متامفتامین ها از ابعاد رفتارى و روانى است.

• علائم ترک
افرادى که به یک باره استعمال کریستال را قطع مى کنند دچار علائم زیر مى شوند:
- افسردگى عصبى، خونسردى و بى علاقگى، خواب طولانى ، به هم ریختگى روحى، کم آوردن انرژى، سراسیمگى، توانایى محدود در دستیابى به لذت ها، اضطراب
افرادى که کریستال مصرف مى کنند، مى گویند که نوع افسردگى بعد از مصرف این مخدر مانند دیگر داروها نیست. نوعى ناتوانى و درماندگى و اختلال در الگوى خواب بر آنها حادث مى شود تا جایى که توانایى انجام وظایف و کارهاى روزمره فرد را مختل مى کند. اگر شما براى ترک نیاز به کمک دارید با یک دکتر مشکل خود را در میان بگذارید.

• متامفتامین ها و رانندگى
پس از مصرف کریستال، رانندگى کردن بسیار خطرناک است، رانندگانى که تحت نفوذ و تاثیر این ماده هستند بیشتر مایل هستند که ریسک کنند. وقتى تاثیر این مخدر به تدریج از بین مى رود فرد دچار خستگى و گرفتگى شدید مى شود که این احتمال خطر را در رانندگى زیاد مى کند. رانندگى در هنگامى که راننده تحت تاثیر این گونه مواد باشد، غیرقانونى بوده و مجازاتى نظیر ابطال گواهینامه رانندگى، جریمه و زندانى را در پى دارد.

منبع: Health and wellbeing
ترجمه: مریم باب رحمتى

(اکستازی)

آیا تا به حال نام اکستاسی را شنیده اید ؟ آیا تا به حال در میهمانی هایی موسوم به اکس پارتی شرکت کرده اید ؟ احتمالاً حد در دوستان شما کسانی هستند که اسم این ماده را شنیده باشند یا آنرا مصرف کرده باشند ؟ اکستاسی در قالب قرص های شادی بخش به طاعون خفته عصر ما تبدیل می شود .

- آیا می دانید در صورت دستگیری فرد مصرف کننده یا توزیع کننده قرص های اکس این فرد به دادگاه انقلاب ارجاع می شود در این موارد حکم تعذیری صادر می شود .

اکستاسی چیست ؟

ترکیب M .D. M. A یا 3 و 4 متلین دی اکسید مت امفتامین که به نام های اکستاسی ، اکستازی E. x. t . c  ( ای ) ، X   ( اکس ) هم معروف است در ایران به نام قرص های شادی بخش شناخته می شود در این ماده در سال 1914 در آلمان به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت که به علت اثرات آن از رده خارج شد در دهه 70 میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت . در 1985 در آمریکا مصرف آن ممنوع اعلام شد در سال های اخیر مصرف آن در آمریکا در پارتی های شبانه موسوم به Ravo   به شدت افزایش یافته است که باعث نگرانی دولت آمریکا شده است . در دوره های زمانی خاص در اروپا مصرف این مواد انرژی زا و شادی بخش برای کاهش سایر مواد مخدر مثل : هروئین تشویق شده است به طوری که مصرف آن در اروپا در 1995 از 500 هزار قرص در سال به 30 میلیون قرص در دو سال بعد رسیده است .

دو درصد مردم آمریکا حداقل یکبار این دارو را مصرف می کنند در حداقل یازده و هفت دهم درصد دانش آموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا « اکس » مصرف کرده اند مصرف این قرص ها در ایران  به خصوص در یکسال اخیر در پارتی های شبانه به شدت افزایش یافته است . جوانان تحصیل کرده و مرفه مصرف کننده اصلی این دارو هستند لازم است عموم پزشکان و مردم با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند میزان مراجعه به اورژانس در آمریکا در اثر سوء مصرف دارو به شدت افزایش یافته است . ( از 1143 مورد از 1998 به 4511 مورد در سال 2000 ) .

همچنان که ذکر خواهد شد مشکل اصلی در مصرف این مواد عوارض مزمن آن می باشد . عوارض حاد مصرف بیشتر در مرتبه اول مصرف و در صورت تداخل با بعضی داروهای ضد افسردگی پیش می آید .

ترکیب شیمیایی

Benzo diaxid  Methylendio xy 3  4  Meth-Amphetamine

3 ، 4 N AlphA Dimethl با فرمول c11 h15 N2 O که به نام های MDMA یا اکستاسی معروف است .


اشکال رایج داروئی

دارو در آمریکا به صورت قرص های خوراکی و جویدنی ، کپسول و مواد تدخینی و تزریقی موجود است قیمت هر قرص بین 10 تا 30 دلار است در ایران قیمت هر قرص بین 4 تا 20 هزار تومان متوسط 10 هزار تومان است که با مارک های مرسدس بنز و میتسوبیشی $ ، KO ، صلیب موجود است و به علت قابلیت ساخت آن که براحتی انجام می شود  که خطر وجود مواد اضافی در آن عوارض آن است هر قرص خوراکی حاوی 80 تا 160 میلی گرم MDMA است پس از بلعیدن اثرات پس از 20 تا 90 دقیقه ظاهر شده و حدود 2 تا 3 ساعت اثرات آن در یک حد حفظ شده و بعداً افت می کند و از 3 تا 24 ساعت اثرات آن باقیست .

اپید میولوژی

آمین های مغز بویژه نوراپی نفرین و سرتونین نوروترانسمیترهای مسیرهایی هستند که کارشان بروز خلق است با توجه به فرضیه آمینی ، کاهش عملکرد این امینی ها باعث افسردگی خواهد شد افزایش فعالیت آن باعث بالا رفتن خلق می شود .

MDMA از طرفی که ذکر خواهد شد باعث افزایش خلق و اساس نشاط می شود .


فرضیه تأثیر MDMA ( اکستاسی ) بر مغز

1-      افزایش آزاد سازی سرو تونین در سیناپس های مغزی
2-      بلوک باز جذب سرو تونین
3-      افت هزاران سرو تونین مغز
4-      اثرات غیر مستقیم بر میزان دو پامین مغز

درمان : برای درمان اعتیاد به این ماده به روان درمانی و کار سخت گروهی نیاز است هیچ پاد زهر برای مسمومیت با اکستاسی وجود ندارد در صورت بروز علائمی مثل تب تشنج ضربان قلب ( تاکی آریتمی ) درمان علامتی است از ترکیبات ضد افسردگی و آنتی سایکوتیک برای درمان عوارض در روزهای پس از مصرف استفاده می شود .


عوارض پس از مصرف اکستاسی
اثرات مثبت
افزایش شدید احساس خوب بودن در فرد
افزایش انرژی در فرد
احساس تمایل برای ارتباط با دیگران و احساس تعلق و نزدیکی به دیگران
احساس عشق و سرخوشی
دست و دلبازی
افزایش هوشیاری و درک موسیقی
افزایش حس های بویایی و چشایی
احساس تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی
احساس روشنائی
تمایل برای آغوش گرفتن و بوسیدن دیگران
به علت افزایش انرژی افراد مصرف کننده تمایل برای فعالیت شدید و رقص های طولانی دارند .

یک تجربه یا : الکساندر شوگیلین بیوشیمیست آمریکائی که برای اولین بار روی عوارض این دارو کار می کرد پس از یکبار مصرف اکستاسی می نویسد کوهی که نزدیک منزلم بود و هر روز آن را میدیدم پس از مصرف اکستاسی طوری به نظر می آمد که دوست داشتم ساعت ها آن را تماشا کنم ؟!


اثرات منفی

1-      کاهش اشتها
2-      تغییرات بینائی
3-   گشاد شدن مردمک های افراد مصرف کننده در محل های مصرف مثل پارتی ها با وجود کم بودن نور  مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب هستند که علت آن تحریک پذیری با نور است
4-      حرکات غیر طبیعی چشم
5-      توهم بینائی ( هالو سینا سیون )
6-      افزایش ضربان قلب و فشار خون ( تاکی کاردی و هیپرتانسیون )
7-      تغییر در نظم حفظ دمای بدن
8-   فک زدن های طولانی ( افراد مصرف کننده برای جلوگیری از حالت قفل شدن فک مجبور به مصرف آدامس هستند ) تا ساعت ها پس از مصرف این حالت فک زدنهای طبیعی موجود است .
9-      لرزیدن ، عصبی شدن ، عدم تمایل برای استراحت
10-   تمایل شدید ی برای مصرف مجدد این ماده پس از افت تأثیر اولیه


اثرات منفی شدید

اثرات شدید احساسی ، اختلال خواب ، کابوسهای شبانه ، حملات ناگهانی اظطراب ( panic attach ) دیوانگی ( psychosis )

انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدن های طولانی ( trisma  ) در صورت بروز این حالت باید از آمپول دیازپام و یا قرصهای خوراکی آن استفاده کرد.

عدم تمرکز ، فراموشی ، اختلال در یادگیری ( confusion )

افزایش دمای بدن و کاهش آب بدن در پارتی هایی که این دارو مصرف می شود افراد مجبور به مصرف آب فراوان و مکرر هستند این مسئله خطرات خاص خود را به دنبال دارد .

اختلال در مکانیسم نعوظ و نرسیدن به اوج لذت جنسی ( ارگاسم )

کاهش شدید خون در اثر مصرف زیاد مایعات ( هیپوناترمی )

سردرد و سرگیجه و تشنج

آنمی آپلاستیک ( سرکوب شدید خونسازی مغز استخوان )

آنمی پلاستیک افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف

خستگی و افسردگی شدید تا یک هفته پس از مصرف

احتمال اعتیاد جسمی کم است اما احتمال اعتیاد روانی بسیار زیاد است

احتمال سمیت کبدی

صدمه به اعصاب مغزی

بزرگ شدن پستان در آقایان



احتباس ادراری ( Retension )

تخریب عضلات مخطط ( رابدو میولیز ) که در نتیجه افزایش دمای بدن رخ می دهد می تواند به علت رسوب مواد حاصل از این تخریب در کلیه باعث آسیب به این ارگان می شود .

میزان بروز مرگ در اثر مصرف اکستاسی 2 در 1000000 مصرف کننده است . دختران جوان به علت اثرات هورمونی جنسی زنانه در صورت مصرف اکستاسی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افت سدیم خون و به دنبال آن تشنج هستند ( میزان بروز S.  I  .A.  D . H  )در ارتباط با استروژن در زن افزایش می یابد .


موارد منع مصرف

با توجه به اثرات اکستاسی حد افزایش فشار خون و تعداد نبض با توجه به اینکه گروهی از مردم پاسخ و واکنش های بیشتری نسبت به این ماده نشان می دهند افراد با سابقه فشار خون بالا مشکلات قلبی ( اختلالات و ضربان قلب و ... ) با افراد با سابقه سکته قلبی نباید از این ماده استفاده کنند افراد با سابقه مشکل کبدی و کلیوی نیز منع مصرف قطعی دارند .

کسانی که داروهای ضد افسردگی مثل فنلذیس – ترانیل ، سیپرومین و ضد افسردگی هایی مانند پروزاک و زولوفت (  Zoloft ) هم استفاده می کنند به هیچ وجه نباید از اکستاسی استفاده کنند و موارد مرگ ناشی از مصرف همزمان این داروها با اکستاسی گزارش شده است .

علائم مسمومیت با اکستاسی مربوط به بالا رفتن بیش از حد غلظت دارو در خون به شکل افزایش شدید ضربان قلب ، فشار خون ، خستگی ، گرفتگی عضلانی یا حالات حاد ترس (  Panic attach  ) می باشد در صورت بروز علائم فوق شخص باید فعالیت را کنار گذاشته بنشیند و مایعات ( آب و آب میوه ) به میزان کافی مصرف کند در صورت بروز علائم مانند تشنج ، کاهش سطح هوشیاری و ... هر چه سریعتر به مراکز درمانی مراجعه شود در صورت مصرف همزمان قرص های اکستاسی با الکل عوارض ناشی از دهیدراتاسیون کاهش آب بدن شدید می شود و در عین حال عوارض اکستاسی بر خلق کاهش می یابد .


نتایج آخرین تحقیقات

در یک بررسی انجام شده با کمک اسکن  Positron Emssion tamagraphy که روی دو گروه 14 نفری از مصرف کنندگان اکستاسی ( حداقل سه هفته مصرف ) که هیچ داروی روان گردان دیگر مصرف نکرده اند و 15 نفر که هیچ دارویی مصرف نمی کنند نشان داده شد که میزان سروتونین در مغز به شدت کاهش یافته و سلولهای عصبی حاوی سروتونین آسیب دیده اند لازم به ذکر است که افراد مورد مطالعه از لحاظ سن و تعداد زن و مرد مشابه نبوده اند .

در مقاله ای که در مجله نور و ساینس در 15 ژوئن 1999 به چاپ رسید نتایج یک تحقیق بر روی میمونها به چاپ رسید در بررسی این میمونها که برای مدت چهار روز و روزی دو بار قرص  Eestasy محلول در مایع مصرف کرده بودند و میمونها یی که فقط مایع را استفاده کرده بودند و پس از 7 سال کالبد شکافی شده بودند مشاهده شد که تغییرات در سلولهای سروتونینی مغز ایجاد شده است که در لوب فرونتال و نواحی مربوط به فکر کردن ، ناحیه هیپوکامپ و نقاط عصبی مغز مربوط به حافظه بوده است پس مشاهده می شود که مصرف اکستاسی در دراز مدت باعث ایجاد اختلال در قوه تفکر و حافظه و قابلیت یادگیری در فرد می شود در تحقیقی دیگر مشاهده شد که پس از مصرف دارو میزان سروتونینی در مغز به میزان بیست تا شصت درصد کاهش می یابد و مشاهده شد که اثرات مخرب مغزی غیر قابل بازگشت است و تغییراتی در نرونهای دوپامینرژیک مشاهده شد.

منبع: سایت گروه تربیت بدنی و تندرستی آموزش و پرورش تهران



(کراک)

قسمت بیشتر ماده تشکیل‌دهنده کراک را هرویین تشکیل مى‌دهد.
اعتیاد به کراک بسیار شدیدتر و فورى‌تر از اعتیاد به هرویین و ترک آن بسیار مشکل‌تر است.
متاسفانه مصرف قرص‌هاى اکستازى و تاثیر مخرب آن بر روى سیستم عصبى افراد باعث شد تا رسانه‌هاى بین‌المللى دائماً مضرات آن را بازگو کنند در حالى که خطر مصرف کراک همچنان پنهان مانده است و رسانه‌ها کمتر به آن مى‌پردازند.
یک کارشناس مواد مخدر مى‌گوید: «قیمت کراک از لحاظ گرمى بالا است بنابراین هر کسى قدرت خرید کراک را ندارد. در ماه‌‌هاى اخیر که معتادى براى ترک به کلینیک مراجعه مى‌کند، مى‌گوید کراک مصرف کردم وقتى مریض چند روز براى کنترل علائم بسترى مى‌شود. علائم او درست مثل فردى است که هروئین مصرف مى‌کند. به مریض مى‌گوییم هروئین مصرف کردى با این فکر که کلاس هروئین با کراک قابل مقایسه نیست تاکید مى‌کند که کراک مصرف کرده نه هروئین. دو روز به او متادون مى‌دهیم مى‌بینیم جواب مى‌دهد. پس او تمام این مدت هروئین مصرف مى‌کرده است نه کراک. متاسفانه قاچاقچیان مواد مخدر هروئین با درصد خلوص بالا را به جاى کراک مى‌فروشند. قاچاقچیان ترکیب‌هاى شیمیایى را با مواد مخدر آغشته مى‌کنند و ما با فردى با علائم توهم‌زا مواجه مى‌شویم. علائم مصرف این مواد 10 روز بعد از مصرف مشخص مى‌شود که نمى‌دانیم از چیست.»
اخیرا نوع دیگرى از کراک از پاکستان وارد شده که شوک مرگ‌زا مى‌دهد و در یک‌ماه گذشته صد نفر فقط به خاطر حساسیت به این نوع کراک خاص و شوک مرگ‌زاى آن جان خود را از دست داده‌اند.


ممنوعیت شستشوى افراد کراکی
با اینکه بسیارى از نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها از اثرات مصرف کراک بى‌خبرند، مدیر دفتر پیشگیرى از آسیب‌هاى اجتماعى و مواجهه با بلایاى طبیعى وزارت آموزش و پروش از ماجراهاى غم‌انگیز مرتبط با رواج ناهنجارى‌هاى ناشى از مصرف مواد نوظهور روانگردان در بین دانش‌آموزان خبر مى‌دهد.
محسن فریدى مى‌گوید: «چندى پیش یک جراح ارتوپد هنگام ترمیم گونه‌هاى جوانی، متوجه شد استخوان‌هاى صورت آن فرد در هنگام ترمیم مدام ترک مى‌خورد. این جوان “کریستال” مصرف مى‌کرد و این ماده خطرناک وارد استخوان‌هاى فرد شده و منجر به پوکى آن شده بود.»
این مقام مسئول همچنین با یادآورى ممنوعیت شستشوى اجساد جوانان «کراکی» پس از مرگ و دفن آنها در کیسه‌هاى پلاستیکى از خانواده‌ها مى‌خواهد تا فرزندان خود را نسبت به خطرات مصرف این مواد آگاه سازند.
جانشین معاونت مبارزه با موادمخدر پلیس تهران بزرگ نیز در رابطه با خوددارى تعدادى از مراکز دفن مردگان از دفن معتادان کراکى مى‌گوید: «در این رابطه گزارش‌هایى نیز به ما رسیده است که در حال بررسى آن هستیم. مصرف کراک باعث پوکى استخوان مى‌شود که در اثر آن استخوان‌ها با کوچکترین ضربه‌اى از هم جدا مى‌شوند و امکان غسل دادن آنها وجود ندارد. همچنین اجساد معتادان کراکى زودتر متعفن مى‌شود.»
سرهنگ کسروی، مصرف آسان این ماده مخدر را باعث افزایش گرایش جوانان به مصرف آن مى‌داند.
این در حالیست که دانش‌پژوه - مدیر روابط‌عمومى سازمان بهشت زهرا- اعلام مى‌کند که تاکنون هیچ گزارشى از سوى پزشک قانونى مبنى بر منع شستشوى این اجساد به این سازمان ارایه نشده است.
متأسفانه شیوع مواد روانگردان و مخدر شیمیایى در بین جوانان و به خصوص نوجوانان به موضوعى بسیار خطرناک تبدیل شده تا جایى که هم اکنون 14 درصد مدارس کل کشور در معرض آلودگى به موادمخدر، سیگار و الکل قرار دارند و آخرین تحقیقات حاکى از تجربه حداقل یکبار مصرف سیگار 5/3 درصد، حداقل یکبار مصرف مواد مخدر 0/5درصد و تجربه حادقل یکبار مصرف الکل، 2/1 درصد دانش‌آموزان کشور است.
در شرایطى که همه مسئولان از گرایش دانش‌آموزان به سیگار و مواد مخدر اظهار نگرانى کرده و مرتبا اعلام مى‌کنند که17/8 درصد دانش‌آموزان در معرض مصرف سیگار، 4/6 درصد تا حدود زیادى در معرض مصرف سیگار، 13/3 درصد در معرض خطر مصرف مواد مخدر و 15/8 درصد در معرض مصرف الکل هستند، متاسفانه طرح‌هاى پیشگیرانه‌اى چون ستاد «پاد» که به منظور پیشگیرى جدى و عملى از افتادن دانش‌آموزان در دام سیگار و اعتیاد، زیر نظر آموزش و پرورش تشکیل شده بود، همچون برخى طرح‌هاى دیگر به علت درگیرى با مشکلات اعتبارى و مالى براى تحقق براى خود، باز ناکام ماند.
مدیر دفتر پیشگیرى از آسیب‌هاى اجتماعى و مواجهه با بلایاى طبیعى وزارت آموزش و پرورش، با اشاره به اینکه یکى از مهم‌ترین وظایف تشکیل ستاد پیشگیرى از استعمال دخانیات (پاد) در محیط‌هاى آموزشی، جلوگیرى از مصرف هرگونه ماده دخانى یا مخدر بوده است مى‌گوید: «متأسفانه علیرغم دستور رئیس جمهور، تاکنون هیچ اعتبارى از سوى سازمان مدیریت و برنامه‌ریزى کشور به این ستاد اختصاص نیافته است.»
این در حالیست که از کل بودجه حدود 200 میلیارد تومانى برنامه‌هاى پیشگیرى از سیگار و مواد دخانى که مجلس شوراى اسلامى مصوب کرده بود، 60 درصد آن به وزارت بهداشت و 40 درصد به تربیت‌بدنى اختصاص یافت و سهمى براى آموزش و پروش با جامعه 15 میلیونى دانش‌آموزان و یک میلیونى فرهنگیان در نظر گرفته نشد.
فریدى همچنین تأکید مى‌کند: «از سال 81 تاکنون هیچ پژوهشى در مورد میزان مصرف و توزیع مواد مخدر در مدارس سراسر کشور انجام نشده است، باید در زمینه مواد مخدر کارى انجام شود تا قبح موضوع در میان دانش‌آموزان جا بیفتد و قدرت نه گفتن را پیدا کنند.
هم اکنون فضاى زندگى و محله 7/5 درصد دانش‌آموزان کاملا ناسالم و فضاى زندگى 43/5 درصد دانش‌آموزان در حد متوسط است. ضمن اینکه شاهدیم قبل از تغییر الگوى مصرف به سمت موادمخدر شیمیایی، 95 درصد پسران و 5 درصد دختران آلوده به مواد مخدر سنتى بودند و هم اکنون 30 درصد دختران و 70 درصد پسران مواد مخدرى شیمیایى که «کراک» جدیدترین آنهاست، مصرف مى‌کنند.
بنا به نظر کارشناسان موادمخدر، در هر جامعه‌اى پس از شیوع مواد اعتیادآور و مشاهده عوارض سوء آن، میل به مصرف آن در افراد کم مى‌شود و در شرایط کنونى نیز هروئین به عنوان ماده مخدر خطرناک و خانمان‌سوز در جامعه جا افتاده است. بنابراین قاچاقچیان با تغییر رنگ، ظاهر و نام این ماده مخدر سعى در ایجاد بازار فروش کرده‌اند. تا جایى که با آزمایش بر روى حدود 30 نمونه از کراک‌هاى مصرفى با قیمت هر گرم 10 تا 20 هزار تومان مشخص شد این مواد کراک واقعى نبوده، بلکه هروئین است. در حالیکه کراک واقعى نوعى از کوکائین است و قیمتى چندین برابر این رقم را دارد.
در این بین نه تنها قاچاقچیان سعى در نابود کردن نوجوانان و جوانان دارند بلکه تبلیغ موادمخدر صنعتى به سایت‌هاى اینترنتى نیز رسیده است و هم اکنون حدود 16 هزار سایت اینترنتى که وابسته به عناصر نامشروع و قاچاقچیان این مواد هستند، تبلیغات این مواد و قرص‌هاى اکستازى را به عهده دارند.
مدیر کل مشاوره و مددکارى ناجا با اشاره به دلایل گرایش جوانان به موادمخدر صنعتى و تغییر ذائقه آنان از مواد مخدر سنتى به موادمخدر صنعتى و روانگردان‌ها مى‌گوید: «باتوجه به اینکه این مواد غالباً به صورت قرص استفاده مى‌شود و استعمال آن به وسایل خاصى نیاز ندارد استفاده از این مواد به مراتب آسان‌تر و راحت‌تر از مواد مخدر سنتى است در عین حالى که استفاده از ده‌ها نوع رنگ، شکل و اسامى فریبنده براى این مواد به لحاظ روانى عامل موثرى در گرایش جوانان به این مواد است.»
رئیس مرکز مبارزه با مواد مخدر نیز کراکى را که در بازار و میادین به فروش مى‌رسد را غیرواقعى و ترکیبى از مواد زاید مى‌داند و مى‌گوید: «کراک نوعى از کوکائین است که بسیار محدود و در اوزان پایین 100 الى 200 گرم توسط مسافران خارج از کشور (مالزی، تایلند و هلند) وارد کشور مى‌شود.»
وى قیمت کراک واقعى را گرمى 120 هزار تومان عنوان مى‌کند و مى‌گوید: «به خاطر گران قیمت بودن این ماده بسیار محدود وارد کشور شده و اقشار مرفه از آن مى‌کنند، به همین خاطر آنچه تحت عنوان کراک در بازار و میادین به فروش مى‌رسد واقعى نیست.»
یک آسیب شناس اجتماعى نیز شیوع مواد شیمیایى روانگردان جدید را چالش جدى در مقابل دولتمردان و خانواده‌ها مى‌داند و اثرات تخریبى مصرف موادى همچون شیشه، کریستال و کراک را بین 110 تا 140 برابر تریاک و هروئین بر روى مغز و اعصاب مى‌داند.


کراک چیست؟
معناى اصلى کراک غذاى خدایان است و در سالهاى دور براى رفع دل درد و سر درد از برگ کوکا تهیه شده و مورد استفاده قرار مى‌گرفته است. گیاه کوکا خودبخود و به صورت وحشى در ارتفاعات دامنه‌هاى کو‌ه‌ها در هواى معتدل و مرطوب مى‌روید. کشورهاى بولیوی، کلمبیا، آمریکا، هندوستان، جزیره سیلان و مالزى مراکز رشد و نمو کوکا است.
دکتر هومن شریفی، اعتیادشناس درباره تاریخچه این ماده مى‌گوید: «در ابتدا کشیش‌ها کراک را مى‌سوزاندند چون اعتقاد داشتند این کار باعث مى‌شود که خدایان به وجد بیایند. همچنین کریستف کلمپ در چهارمین سفر خود مصرف این گیاه را توسط سرخپوستان آمریکایى ذکر کرده است.»
وى درباره مصرف این مواد در کشور مى‌گوید: «کراکى که هم اکنون در ایران مورد استفاده قرار مى‌گیرد، واقعى نیست و در حقیقت نوعى هروئین غلیظ شده است. قیمت آن هم یک دهم قیمت واقعى‌اش است. چهار تا شش ثانیه پس از مصرف اثراتش شروع مى‌شود. مصرف این ماده از کمترین مقدار توسط فرد در طول یک ماه به ده برابر افزایش پیدا مى‌کند تا جایى که فردى که روزى یکبار مصرف مى‌کرده مجبور است هرچند ساعت یکبار این کار را تکرار کند.»
این کارشناس کلینیک ترک سیگار در ادامه مى‌گوید: «کراک برخلاف دیگر مواد مخدر بدون بو و مصرف آن بسیار ساده است. حتى اگر این ماده را در حضور اعضاى خانواده مصرف شود هیچ کس متوجه نخواهد شد.»
این اعتیاد شناس درباره آثار کوتاه مدت مصرف کراک در فرد مى‌گوید: «از بین رفتن درد و خروج استرس و اضطراب از بدن فرد، احساس سرخوشى کاذب و ایجاد تحرک در فرد، بروز رفتارهاى خطرناک و حرف‌هاى بى‌ربط است که تمام اینها تنها 5 تا 7 دقیقه طول مى‌کشد. تکرار مصرف این ماده طى چند روز همراه با استفراغ، گیجی، بى‌تفاوتى احساسى و مرگ ناگهانى در اثر ایست تنفسى است.»
دکتر شریفى مهم‌ترین اثر بلند مدت مصرف کراک در فرد معتاد را از بین رفتن اثرات ماده در بین در عرض سه تا پنج ساعت اعلام مى‌کند و مى‌گوید: «بنابراین فرد باید هر چهار ساعت یک‌بار و حتى کمتر مصرف را تکرار کند تا دچار مشکل نشود. همچنین از بین رفتن اشتها، کاهش وزن، یبوست، عفونت‌هایى همچون ایدز و هپاتیت، شکنندگى پوست، پیرى زودرس، افزایش فشار خون همراه با آزادسازى هیستامین که خارش در فرد ایجاد مى‌کند، از آثار مصرف این ماده در دراز مدت است.»
وى درباره ترک مصرف این ماده مى‌گوید: «روش ترک کراک براى اولین بار در سال 1800 در تایلند با کاهش مصرف به ترک تدریجى آغاز شد. سال 1964 با کشف متادون، روش‌هاى جایگزین با متادون شروع شد و امروزه براى مرحله سم‌زدایى پروتکل‌هاى درمانى متفاوتى وجود دارد. سه درمان اصلى دارویی، به منظور سم‌زدایى و رفع علائم ترک، درمان رفتارى و شناختى و درمان‌هاى اجتماعى و خانوادگى مورد استفاده قرار مى‌گیرد.»
دکتر شریفى با تأکید بر قابل درمان بودن افراد معتاد به کراک، برخلاف تصور بیشتر افراد جامعه که فکر مى‌کنند ترک کراک غیرممکن است مى‌گوید: « با توجه به کاهش سن اعتیاد به 13 سال و ناآگاه بودن نوجوانان و جوانان نسبت به مواد مخدر جدید باید مانع وحشت زایى در کشور شده و با مشاوره درست افراد درگیر با این موضوع را نجات دهیم. هم اکنون نیز بسیارى از افراد معتاد به کراک با مراجعه به کلینیک‌هاى ترک اعتیاد و روش‌هاى مناسب ترک توانسته‌اند بدن خود را وجود این ماده مخدر خطرناک پاک کنند.»


مواظب پول توجیبى فرزندانتان باشید!
معاشرت با دوستان ناباب، وجود معتاد در خانه، بیکاری، اختلافات خانوادگى و همچنین کنجکاوى از عوامل مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان و جوانان ذکر مى‌شود. به همین دلیل دکتر امان قرایى مقدم از خانواده مى‌خواهد تا به سوالات کنجکاوانه فرزندانشان با حوصله جواب دهند و دوستانشان را کنترل کنند.
این جامعه شناس معتقد است، پول توجیبى زیاد در سیگارى شدن نوجوانان تاثیر بسیار زیادى دارد. همچنین قرار گرفتن در جمع دوستان ناباب و نداشتن قدرت «نه» گفتن آنها را به سوى مصرف مواد مخدر مى‌کشاند. وقتى نوجوانان به مصرف مواد مخدر روى مى‌آورند پس از مدنى دچار افسردگى شده و خودشان را از دیگران جدا مى‌کنند. همین رفتار باعث مى‌شود که محیط مدرسه کم‌کم برایشان خسته کننده شده و در نهایت از درس و تحصیل ترد مى‌شوند. حتى در بسیارى به دلیل اینکه فکر مى‌کنند راهى براى بازگشت ندارند دست به خودکشى مى‌زنند.
عضو هیات علمى دانشگاه تربیت معلم مى‌گوید: «بررسى‌ها نشان مى‌دهد مصرف چهار روز کراک باعث مى‌شود که اثرات آن به مدت 7 سال در فرد باقى بماند و موجب اختلالات حرکتی، افزایش هذیان گویى و تضعیف حس بینایى و لامسه شود.
قرایى مقدم با اشاره به توقف طرح ستاد «پاد» در وزارت آموزش و پروش مى‌افزاید: «این طرح نیز مانند بسیارى از برنامه‌هاى دیگر به مرحله اجرا درنیامد. دلیل آن هم این است که براى مبارزه با مصرف مواد مخدر در بین دانش‌آموزان بودجه هنگفتى مورد نیاز است و یک سازمان نمى‌تواند به تنهایى از عهده این کار برآید. بنابراین حساسیت رسیدگى به این معضل به قدرى است که تمام دستگاه‌هاى دولتى زیربط بایستى با در نظر گرفتن بودجه عظیمى مانع از گسترش این ماده در بین نوجوانان و جوانان شوند.»
خواسته یا ناخواسته بسیارى از نوجوانان و جوانان ایرانى درگیر مسئله‌اى به نام اعتیاد شده‌اند و اولین قدم براى مبارزه با گسترش این موضوع شناسایى این افراد است. حال با وجود این‌که چهار سال از آخرین تحقیقات پیرامون آمار دقیق میزان مصرف مواد مخدر در بین دانش‌آموزان مى‌گذرد چگونه مى‌توان راه‌حلى براى رهایى از دام «کراک» که نزدیک به سه سال از حضور نامبارکش در بین نوجوانان و جوانان مى‌گذرد، پیدا کرد؟

منبع: روزنامه هدف و اقتصاد

مطلب ادامه دارد.............

گردآوری : دوست عزیز آقای سید محسن