طرح نابر و انعکاس کامل تجزیه و تحلیل طرح به بخشداری
به نام خدا
بخشدار محترم برزک
سلام علیکم
با توجه به اینکه در منطقه برزک طرح مهمی به نام طرح 400 هکتاری نابر در حال شکل گیری است و می تواند منشا اثر بسیاری در منطقه گردد. و از طرفی سوال های بی جوابی بر آن وارد است، از این رو خواهشمند است هر گونه که صلاح می دانید اقدام فرمائید.
توضیحات بیشتر به پیوست خدمتتان تقدیم می گردد.
یکی از اهالی برزک
سوال 1- آیا در این طرح با توجه به اینکه یک طرح اشتراکی می باشد جایگاه حقوقی کشاورزان مشخص شده است؟
هر طرحی که در منطقه برزک بخواهد جامه عمل به خود بپوشاند؛ بی شک به مسائل کشاورزی منطقه بی ارتباط نیست و تا زمانی که جایگاه حقوقی کشاورزان به صورت واضح و روشن مشخص نباشد طرح با مشکلاتی روبرو خواهد گشت، که تا مرز جلوگیری از اجرای طرح پیش می رود. بعنوان مثال طرح فضای سبز جنب قنات؛ بدون در نظر گرفتن رد یا تائید طرح که در شروع اجرا، متوقف گشت.
سوال 2- چه مقدار مطالعه علمی و کارشناسی مرتبط صورت گرفته است؟
برای طرحی که حداقل 3 برابر کشاورزی برزک فعلی است. چه مقدار مطالعه اولیه صورت گرفته است؟ مطالعات علمی و تحقیقی که می توان در این رابطه تعریف کرد عبارت است از:
الف- اثرات طرح روی اشتغال در منطقه با توجه به مکانیزه بودن طرح در کنار مزارع سنتی ( اشتغال مثبت طرح جدید همراه با تاثیر منفی اشتغال روی مزارع سنتی)
ب- تحقیق، بررسی و علل اتلاف 70 درصدی آب در بخش کشاورزی سنتی در دو محور اتلاف در انتقال و اتلاف در روش آبیاری و روشهای کم کردن آن
ج- معایب و محاسن تنوع محصول در مزارع سنتی و مقایسه آن با معایب و محاسن تک محصولی شدن منطقه
د- تحقیق و بررسی مشکلات کشاورزان منطقه و اولویت بندی آن خصوصاً در محورهای زیر و ارائه راه حل:
I- آب و آبیاری
II- مالکیت های کوچک
III- نبود راه ارتباطی در مزارع سنتی
IV- تاثیرات حیوانات وحشی بر مزارع
V- عدم آگاهی جامع و کامل کشاورزان به روشهای کشاورزی علمی
VI- مسائل مرتبط با محصول (جمع آوری، نگهداری، تبدیل ، بسته بندی)
VII- خدمات تامین اجتماعی (شغلی و درمانی)
ه- تحقیق ، بررسی میزان آب در سالهای پر آبی و کم آبی
و- تحقیق، بررسی نوع محصول پیشنهادی برای طرح به صورتی که عدم تعادل محصول در سالهای آتی باعث ضرر به کشاورزان نشود.
ز- تحقیق و بررسی وضعیت آب منطقه اعم از چاه و چشمه و قنات و عوامل موثر در کاهش آب و تاثیر بر سفره های زیر زمینی مناطق دیگر
ح- بررسی و تحقیق در رابطه با کود و سموم آفات کشاورزی با در نظر گرفتن نیازهای منطقه، مسائل زیست محیطی، بهداشتی؛ نیازها و توانائی های منطقه
ط- تحقیق، بررسی و مراحل عملی کردن صنایع مرتبط با کشاورزی
سوال 3- آیا در این طرح مشارکت همه اهالی منطقه دیده شده است؟
مشارکت همه مردم منطقه تحت یک ضابطه دقیق و کارشناسی باعث پیشرفت و آبادانی منطقه می شود. هر چند شرایط طرح طوبی داشتن آب مازاد می باشد اما با عنایت به اینکه برزکی اگر حق آب نداشته باشد حق خاک دارد از این رو شرکت های تعاونی این امکان را ایجاد می کند که با عضو شدن همه مردم از کشاورز، کارمند، کارشناس و ... فضای عدالت گستری و مهر ورزی با محوریت دانش و آگاهی با جمع شدن سرمایه های متفاوت در کنار هم در جهت آبادانی و شکوفایی استعدادهای بالقوه منطقه با کمک تسهیلات دولتی به بالفعل در آید.
مکانیزم شرکت های تعاونی اینگونه می باشد که طرح، بعد از اینکه توسط کارشناسان مرتبط مراحل علمی خود را طی نمود ابتدا در مجمع عمومی می باید به تصویب اعضا برسد و در صورت تصویب، هیئت مدیره که منتخب مجمع عمومی است وظیفه اجرای آن را به عهده می گیرد. و از طرفی بازرس یا بازرسان مجموعه، که باز منتخب مجمع عمومی می باشند وظیفه نظارت بر حسن اجرا را به عهده دارند. و ادارات و نهادهای دولتی نقش آگاهی دهی و توانمند سازی و نظارت بر اینگونه مجموعه ها را عهده دار می باشند.
سوال 4- آیا این طرح سرمایه محور است؟
یکی از شعارهای دولت محترم عدالت گستری با مکانیزم پیشگیری از تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروههای خاص می باشد.
روشی که در حال حاضر طرح را به پیش می برد گویا نقطه مقابل هدف مذکور است. به گونه ای که کسی که زمین بیشتری در منطقه دارد، بنابراین آب بیشتری دارد. چه بسا فرد یا افرادی که کشاورز نباشند و آب فراوانی جهت مقاصدی غیر کشاورزی در اختیار داشته باشند؛ پس این افراد می توانند اراضی ملی بیشتری را تصاحب و به تبع آن از تسهیلات زیر بنایی (بلاعوض) و وام های کم بهره بیشتری استفاده کنند. و از طرف دیگر افرادی که کمترین میزان آب را دارند و خرده مالک هستند. یا در طرح شرکت نمی کنند و یا در صورت شرکت به ترتیب، که مراحل تعهد آور (وام ها) و هزینه بر (کارهای اجرایی غیر عمومی) شکل می گیرد از این طرح حذف می شوند (به علت نداشتن استطاعت مالی خرده مالک) و در نتیجه اجرای این چنینی طرح، مغایر با هدف اولیه طرح که بالا بردن سطح زندگی قشر ضعیف است؛ می باشد و باعث بهره مندی قشر قوی منطقه می گردد.
5- آیا در این طرح با حساسیتی که روی آب، در منطقه وجود دارد؛ برخوردی اصولی، علمی و هدفمند صورت گرفته است؟
آگاهی و اطلاع رسانی صحیح باعث می شود؛ چنانچه بعضی از مردم منطقه توجیه نباشند؛ متوجه شوند که انحصاری برخورد کردن طرح روی آب، نه به نفع کشاورز است و نه به نفع پیشرفت و آبادانی منطقه.
در یک کار گروهی تحت یک ضوابط علمی، دقیق و کارشناسی عده ای سرمایه می آورند، عده ای تخصص خود را و عده ای سرمایه های اشتراکی و اینها در کنار هم و با مشارکت هم، با استفاده از استعدادهای منطقه حرفی برای گفتن پیدا می کند.
در حالی که قرار باشد منطقه ای بیابانی را فقط به دست کشاورزانی که از نظر مالی با مشکلات شدیدی دست به گریبان هستند قرار دهیم و طرحی که حداقل 5 سال برای قشر ضعیف هزینه بری دارد تا به مرحله استفاده برسد. (آنهم چنانچه تضمینی برای خرید محصول باشد یا نباشد) ؛ چیزی نیست جز ضعیف تر کردن قشر ضعیف منطقه از یک طرف و انجام نگرفتن طرح از طرف دیگر.
اما اینکه بحث آب چگونه در کار گروهی محاسبه شود کاری است که بعد از شکل گرفتن جایگاه حقوقی، قالب ها، کار کارشناسی طرح و ارائه الگوی علمی در جمع اعضا ذینفع مطرح و در صورت تایید اکثریت اعضا، اجرایی می شود.
6- آیا با توجه به موارد توجیهی طرح؛ تعریف دقیق و علمی و عملی برای آن صورت گرفته است؟
الف- در نظر گرفتن سطح زیر کشت و نوع محصول قابل نوسان بین سالهای کم آبی و پرآبی
ب- تعریف و آنالیز علمی سیستم آبیاری قطره ای و غرقابی برای منظورهای متفاوت طرح ، تک مخزنی و چند مخزنی با انواع ساخت مخازن، بهترین مسیر انتقال آب به طرح و در داخل محدوده طرح
ج- تعریف چگونگی تفکیکی قطعات یا بعبارتی، سهم بندی طرح
د- بررسی و تعریف دقیق و اجرایی قابلیت های توریستی
ه- بررسی و محاسبه علمی و تعریف شده و نوع پشتیبانی صنایع مرتبط
و- بررسی و تعریف انواع کود و سموم دفع آفات جهت طرح
ز- چگونگی اجرای پرورش ماهی سردآبی در مخزن، در حالی که آب ورودی دارای آلودگی عبور از محلات می باشد. و از طرفی قرار است از این مخزن جهت آبیاری قطره ای استفاده شود.
ح- بررسی اشکالات احتمالی از جمله در رابطه با مخازن یا مخزن و رسوب گذاری لوله (با توجه به اینکه آب در مسیر با رسوب بالا وارد لوله می شود) در سالهای بعد از اجرایی شدن طرح
سوال 7- آیا تعریف دقیقی جهت ادغام قابلیت های سود ده طرح و موارد هزینه بر طرح صورت گرفته است؟
چگونگی ادغام قابلیت های جانبی و سود ده در بخش های کم سود ده و هزینه بر طرح و تعریف آن از مسائل مهم مرتبط با طرح می باشد. مگر اینکه قرار باشد تا کشاورز خرده مالک مسئولیت هزینه کردن طرح را به عهده و جذب اعتبارات به اسم کشاورز خرده مالک و ضعیف عملی شود. و افرادی خاص برای استفاده از قابلیت های سودده تعریف شوند و بعبارت دیگر کشاورز و اسم او مثل همیشه جاده صاف کن افرادی خاص قرار گیرد؛ به نام او و به کام دیگران
سوال 8- آیا روی طرح تضمین هایی وجود دارد؟
در حالی که قرار است طرح معادل سه برابر کشاورزی برزک شکل بگیرد آیا فکری برای آینده محصولات تولیدی شده است؟
بعنوان مثال در حالی که هنوز 100 هکتار از گل محمدی این طرح شکل نگرفته است. بازار گل محمدی با مشکل روبروست؛ بنابراین آیا تضمینی وجود دارد که محصولهای تولیدی طرح را متناسب با تورم از کشاورز خریداری شود. آیا ادارات مرتبط تضمین می دهند برای امور مرتبط طرح و صنایع تکمیلی حمایت نمایند؟
آیا جهاد کشاورزی در طرح توجیهی که با استفاده از آمار و ارقام سودآوری طرح را پیش بینی می کند. آیا کوچک ترین ضمانتی نیز برای آن قائل است؟
جهت اجرای بهتر طرح درخواست می شود:
الف- جایگاه حقوقی و مردمی طرح شکل بگیرد.
ب- مطالعات علمی و کارشناسی و مدون طرح صورت پذیرد.
ج- طرح جامع اصلاح ساختار کشاورزی سنتی شکل گیرد.
د- کلیه قابلیتهای اصلی و جانبی طرح شناسایی و ارائه فرمول صورت گیرد.
ه- جایگاه حقوقی شکل گرفته با استفاده از مطالعات انجام شده با در نظر گرفتن اولویت ها، تحت اجرای دقیق طرح جامع و با کمک قابلیت ها و استعدادهای منطقه و تسهیلات دولتی وارد فاز اجرایی شود.
